Het Hyperfocale scherpstelpunt

Inleiding

Als we landschapsfoto’s maken willen we vaak een zo groot mogelijke scherptediepte hebben. Het prachtige landelijke hek op de voorgrond moet scherp zijn, maar de molen in de verte graag ook.
Altijd een probleem. Maar daar gaan we wat aan doen.
Er bestaat voor elke lens (dus voor elke lens is het anders) bij een door jou gekozen diafragma een zogeheten hyperfocaal scherptestelpunt. Als je op dat punt scherp stelt heb je de maximale scherptediepte die met de door jou gebruikte lens bij het door jou gekozen diafragma haalbaar is.
Twee dingen zijn dus belangrijk:

  • De door jou gekozen lens.
  • Het door jou gekozen diafragma.

Eerst de lens. Hoe kleiner de brandpuntsafstand, hoe groter je scherptediepte bereik is. Dus bij gebruik van groothoek van 18 of 24mm (gebruiken we vaak bij landschap) begin je al met een voorsprong ten opzichte van een telelens van 70-200mm, want daar is je scherptediepte veel minder.
Nu het diafragma. Maar dat weten we allemaal inmiddels wel: een laag getal, bijvoorbeeld 2.8 (grote opening), geeft weinig scherptediepte. Een hoog getal, bijvoorbeeld 16, geeft veel scherptediepte.
Weten we het nog: Hoe lager, hoe vager.
Maar waar is dan dat hyperfocale scherpstelpunt. Hoe kom ik daar achter?

De Vuistregel


Bij gebruik van 24mm (full frame) of 18mm (APCS) bij hoog diafragma (16) verdeel ik op het oog de afstand van het hek tot aan de horizon in drie delen. Het hyperfocale punt ligt dan op één derde van wat ik nog scherp op de voorgrond wil hebben.

Nauwkeurige kaarten

Maar het kan nauwkeuriger. Daar zijn speciale kaarten voor waar je per lens, per diafragma het hyperfocale scherptestelpunt vindt. Er zijn ook speciale apps voor.
Via deze link kom je op de site van Bas Meelker die legt het ook nog eens uit en daar staan de speciale kaarten.

Afstandschaal

afstandschaal

Op veel lenzen zit tegenwoordig weer een zogeheten afstandschaal. In de analoge tijd was dat standaard. Een erg handige toevoeging. Daarop kan niet alleen zien hoe groot het scherptedieptebereik is van die lens bij een door jou gekozen diafragma. Op die schaal is dikwijks (niet altijd) ook het daarbij behorende hyperfocale punt aangegeven.

In filmpje wordt nog eens uitgelegd hoe je die schaal kunt gebruiken

Scroll naar boven